IPO là gì

Trong thị trường chứng khoán, IPO là một trong những hoạt động được mong chờ nhất từ các doanh nghiệp cũng như nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên, những người mới tham gia thị trường chứng khoán lại không có nhiều kiến thức cũng như am hiểu để tận dụng cơ hội tham gia cổ phiếu IPO.

Vậy IPO là gì? Cách chơi cổ phiếu IPO như thế nào? Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về IPO và những cổ phiếu IPO nổi tiếng tại Việt Nam và trên thế giới.

Mục Lục

IPO là gì? Có nên đầu tư cổ phiếu IPO?

IPO là gì?

IPO (Initial Public Offering) là hoạt động phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Điều này có nghĩa là một doanh nghiệp mở bán cổ phiếu công khai ra công chúng lần đầu nhằm thu hút nhà đầu tư và huy động vốn, bằng việc niêm yết cổ phiếu của mình lần đầu tiên trên các sở giao dịch chứng khoán.

Có nên đầu tư cổ phiếu IPO?

Có nên tham gia vào cổ phiếu IPO hay không là câu hỏi được quan tâm bởi rất nhiều nhà đầu tư bởi nó có thể đem lại lợi nhuận cao nhưng cũng có những mặt hạn chế cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Dưới đây là ưu nhược điểm của việc đầu tư vào cổ phiếu IPO để bạn đọc tham khảo:

Ưu điểm:

👍 Đối với các công ty trẻ, mua bán cổ phiếu IPO giúp người tham gia có cơ hội đầu tư vào một doanh nghiệp ở những giai đoạn đầu của việc phát triển và mở rộng kinh doanh vì sau khi IPO thành công và duy trì được hoạt động niêm yết, một công ty có thể sẽ huy động được một nguồn vốn lớn giúp công ty phát triển và tăng trưởng mạnh.

👍 Đối với những công ty đã hoạt động lâu, có thương hiệu lựa chọn IPO thì người tham gia có cơ hội đầu tư vào một doanh nghiệp có nền tảng cơ bản tốt.

👍 Biến động mạnh về giá và thanh khoản có thể mang lại lợi nhuận cao cho nhà đầu tư nhưng đi kèm rủi ro.

Nhược điểm:

👎 Hạn chế thông tin doanh nghiệp để đánh giá giá trị cổ phiếu và tiềm năng doanh nghiệp, đặc biệt đối với những công ty IPO mà lần đầu niêm yết tại một sở giao dịch chứng khoán.

👎 Biến động lớn về thanh khoản và giá cổ phiếu: Cổ phiếu IPO thường có giá rất thấp. Và khi giá cổ phiếu tăng, hầu hết các nhà đầu cơ đều có tâm lý bán tháo nhằm chốt lời. Việc này sẽ tạo nên thị trường bán tháo và ảnh hưởng đến sự thanh khoản trên thị trường.

👎 Khó phân tích xu hướng giá: Vì là cổ phiếu phát hành lần đầu nên sẽ không có nhiều dữ liệu để phân tích kỹ thuật. Các nhà đầu cơ chỉ dựa và các yếu tố cơ bản như định hướng công ty, người đứng sau công ty..v.v để đưa ra phán đoán về tương lai. Do đó xu hướng giá của cổ phiếu IPO rất khó để phân tích.

Như vậy, việc đầu tư vào cổ phiếu IPO với những người mới tham gia thị trường dường như quá mạo hiểm, đặc biệt những người có xu hướng đầu cơ ngắn hạn.

Mục đích IPO

Hoạt động IPO của một doanh nghiệp có mục đích chính là việc huy động nguồn vốn từ nhiều nhà đầu tư trong cộng đồng, qua đó có thể mở rộng và phát triển hoạt động kinh doanh.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng sẽ hưởng lợi nhiều mặt từ hoạt động IPO:

– Đưa hình ảnh, thương hiệu công ty đến với nhiều người hơn, tạo dựng danh tiếng, qua đó giúp tăng lợi nhuận và cơ hội kinh doanh. 

– Tạo điều kiện thực hiện các thương vụ mua bán, sáp nhập doanh nghiệp dễ dàng hơn thông qua việc chuyển đổi cổ phiếu. Doanh nghiệp cũng có thể thiết lập được mức giá mua bán, sáp nhập dễ dàng hơn dựa vào số lượng và giá trị cổ phiếu hiện hữu.

– Có thể tăng vốn dễ dàng hơn thông qua các đợt phát hành cổ phiếu bổ sung sau khi công ty đã thực hiện IPO thành công.

– Tăng cường sự minh bạch và tổ chức hoạt động công ty do những yêu cầu nghiêm ngặt từ sở giao dịch cũng như ủy ban chứng khoán đối với một công ty niêm yết.

Bên cạnh những lợi ích từ IPO thì doanh nghiệp cũng sẽ đối mặt với những thách thức như:

– Chi phí IPO thường khá cao.

– Các công ty niêm yết sẽ phải công bố các báo cáo tài chính và hoạt động doanh nghiệp định kỳ đồng thời đáp ứng được các yêu cầu và quy định để duy trì hoạt động niêm yết.

– Thay đổi trong hệ thống điều hành, kiểm soát doanh nghiệp khi có nhiều nhà đầu tư tham gia với quyền biểu quyết về các hoạt động của công ty.

– Các rủi ro về việc huy động vốn nếu thị trường không chấp nhận giá IPO.

– Biến động về giá cổ phiếu sẽ ảnh hưởng đến hoạt động quản lý doanh nghiệp cũng như tài chính công ty.

Điều kiện để IPO trên sàn chứng khoán Mỹ

Sàn chứng khoán Mỹ có 2 sở giao dịch chính là NYSE và Nasdaq.

Điều kiện IPO trên sở giao dịch NYSE:

Công ty của Mỹ

Công ty nước ngoài khác

💰Tài chính:

● Vốn hóa thị trường: Tối thiểu 75 triệu USD

💰Tài chính:

● Vốn hóa thị trường tối thiểu 500 triệu USD

● Lịch sử hoạt động: tối thiểu 12 tháng

● Doanh thu tối thiểu cho năm tài chính gần nhất là 75 triệu USD

📝Phân bổ cổ phiếu:

● Số lượng cổ đông giữ số cổ phiếu tròn: 400 người.

● Số lượng cổ phiếu được giữ bởi công chúng: 1,1 triệu cổ phiếu.

● Giá trị thị trường của số lượng cổ phiếu giữ bởi công chúng: 40 triệu USD.

● Giá cổ phiếu tối thiểu: 4 USD.

📝Phân bổ cổ phiếu:

● Số lượng cổ đông giữ số cổ phiếu tròn: 5000 cổ đông

● Số lượng cổ phiếu nắm giữ bởi công chúng: 2,5 triệu cổ phiếu

● Giá trị thị trường cổ phiếu nắm giữ bởi công chúng: 60 triệu USD

● Giá cổ phiếu tối thiểu: 4 USD

(Nguồn: https://www.nyse.com/)

Điều kiện IPO trên Nasdaq:

Các công ty cần phải đáp ứng được một trong 04 tiêu chuẩn dưới đây:

Yêu cầu

Thu nhập

Vốn chủ sở hữu

Vốn hóa thị trường

Tổng tài sản/ Tổng doanh thu

Quy định niêm yết

Tiêu chuẩn 01

Tiêu chuẩn 02

Tiêu chuẩn 03

Tiêu chuẩn 04

Thu nhập từ hoạt động liên tục trước thuế thu nhập (trong năm tài chính gần nhất hoặc 2 trong 3 năm tài chính gần nhất)

01 triệu USD

N/A

N/A

N/A

Vốn chủ sở hữu của cổ đông

15 triệu USD

30 triệu USD

N/A

N/A

Giá trị thị trường của cổ phiếu được niêm yết

N/A

N/A

75 triệu USD

N/A

Tổng tài sản và tổng doanh thu  (trong năm tài chính gần nhất hoặc trong 02 của 03 năm tài chính gần nhất)

N/A

N/A

N/A

75 triệu USD

75 triệu USD

Cổ phiếu được nắm giữ bởi công chúng không giới hạn

 

1,1 triệu cổ

Giá trị thị trường của cổ phiếu được nắm giữ bởi công chúng không giới hạn

8 triệu USD

18 triệu USD

20 triệu USD

20 triệu USD

Giá cổ phiếu

4 USD

Cổ đông giữ số cổ phiếu lô tròn không giới hạn

 

400 cổ đông

Số nhà tạo lập thị trường

3

3

4

4

Năm hoạt động

N/A

2 năm

N/A

N/A

(Nguồn: https://listingcenter.nasdaq.com/)

Điều kiện để IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam

Sàn chứng khoán Việt Nam có 2 sở giao dịch chính là HOSE và HNX (HNX điều hành một sàn giao dịch gồm các công ty đại chúng chưa niêm yết trên sở giao dịch là UPCOM).

Điều kiện IPO trên cách sở giao dịch này:

Nội dung

HOSE

HNX

Mô tả

Sở giao dịch lâu đời và lớn nhất Việt Nam về vốn hóa, thành lập năm 2000.

Sở giao dịch lớn thứ 2 Việt Nam về vốn hóa, nhưng lớn nhất về quy mô vận hành thị trường, thành lập năm 2005.

Điều kiện niêm yết

Vốn chủ sở hữu

120 tỷ VNĐ

30 tỷ VNĐ

Thời gian hoạt động

Có ít nhất 02 năm dưới hình thức là Công ty Cổ phần

Có ít nhất 01 năm dưới hình thức là Công ty Cổ phần

Cổ đông

Tối thiểu 300 cổ đông (không phải cổ đông lớn) sở hữu ít nhất 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết.

Tối thiểu 100 cổ đông (không phải cổ đông lớn) sở hữu ít nhất 15% số lượng cổ phiếu có quyền biểu quyết.

Tài chính

+ ROE (tỷ số lợi nhuận trên vốn sở hữu) năm liền trước đăng ký không vượt quá 5%.

+ Lợi nhuận dương trong ít nhất 2 năm gần nhất.

+ Nợ quá hạn trên 01 năm: Không

+ Không có lỗ lũy kế tại thời điểm đăng ký IPO.

+ ROE (tỷ số lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu) năm liền trước năm đăng ký không vượt quá 5%

+ Nợ quá hạn trên 01 năm: Không

+ Không có lỗ lũy kế tại thời điểm đăng ký IPO.

Cách chào bán cổ phiếu IPO

Có nhiều cách thức mà doanh nghiệp có thể sử dụng để chào bán cổ phiếu IPO của mình. Sự đa dạng trong cách thức chào bán hiện nay, giúp doanh nghiệp có kết hợp nhiều hình thức theo khả năng của mình để có được thương vụ IPO thành công:

(1). Đấu giá: Doanh nghiệp có thể áp dụng hình thức đơn giá và đa giá để chào bán cổ phiếu IPO của mình.

Đơn giá: Giá trúng thầu được xác định tại một mức giá thấp nhất và áp dụng cho tất cả các người tham gia đấu thầu mua được vị thế.

Đa giá: Kết quả đấu giá sẽ áp dụng theo nhiều mức giá khác nhau mà người đấu thầu đưa ra.

(2). Thông qua các sàn môi giới như SSI, Vndirect, MiTrade, Ic Markets, Exness…

(3). Bảo lãnh cam kết: Doanh nghiệp sẽ thông qua một ngân hàng để phát hành bảo lãnh cho số lượng cổ phiếu IPO của mình, có thể là toàn bộ hoặc một phần số lượng cổ phiếu.

(4). Doanh nghiệp tự phát hành: Doanh nghiệp trực tiếp phát hành cổ phần cho nhà đầu tư trên thị trường mà không thông qua một tổ chức tài chính thức 3 nào. Doanh nghiệp có thể chào bán tại quầy (OTC) cho các tổ chức hoặc cá nhân nhà đầu tư trước thời gian cổ phiếu IPO được thực hiện trên sở giao dịch chứng khoán.

Hướng cách chơi cổ phiếu IPO

 Cổ phiếu IPO tại Việt Nam

Đối với nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam thì việc tham gia mua bán cổ phiếu IPO tại Việt Nam có thể thông qua các hình thức chào bán IPO như đã liệt kê tại mục số 5 của bài viết đối với các doanh nghiệp sử dụng các phương thức tương ứng. Tuy nhiên, đa phần việc mua bán cổ phiếu IPO trước khi lên sở giao dịch quốc gia sẽ cần một lượng vốn lớn (Ví dụ chào bán OTC thường tối thiểu ở mức 10.000 đến 100.000 cổ phiếu).

Một các khác nhà đầu tư có thể mua bán cổ phiếu IPO tại ngày đầu tiên cổ phiếu được chính thức giao dịch trên sở giao dịch thông qua các công ty môi giới. 

Cổ phiếu IPO tại Việt Nam

Lưu ý, việc mua bán cổ phiếu IPO vào ngày đầu giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro do những biến động lớn về giá và thanh khoán.

Cổ phiếu quốc tế

Do các quy định pháp luật về việc mua bán cổ phiếu quốc tế đối với công dân Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam là không hợp pháp, nên đối với nhà đầu tư cá nhân muốn tham gia cổ phiếu IPO chỉ có thể thông qua các sàn môi giới chứng khoán quốc tế với hình thức hợp đồng chênh lệch CFD. Khi đó nhà đầu tư sẽ không trực tiếp nắm giữ cổ phiếu mà chỉ kiếm lợi nhuận thông qua chênh lệch giá mua bán. 

Tuy nhiên, đối với các công ty môi giới quốc tế, thì việc cho phép giao dịch các cổ phiếu mới IPO sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, đặc biệt với hình thức CFD có hỗ trợ đòn bẩy tài chính. Chính vì vậy, danh sách cổ phiếu niêm yết trên sàn môi giới thường là các cổ phiếu đã IPO thành công và có chỗ đứng trong thị trường chứng khoán như Facebook, Alibaba, Amazon, Google, Tesla…

Dưới đây là một số công ty môi giới chứng khoán quốc tế để bạn đọc tham khảo:

Nội dung

MiTrade

Ic Markets

Exness

Quy định

ASIC, CIMA

ASIC, CySEC, SCB

FSA, FSP, FSCA

Sản phẩm

Forex, cổ phiếu Mỹ, chỉ số chứng khoán, tiền điện tử, hàng hóa

Chỉ số, cổ phiếu, forex, hàng hóa, tiền điện tử, trái phiếu, hợp đồng kỳ hạn

Forex, hàng hóa, chỉ số, cổ phiếu, tiền điện tử

Đòn bẩy tài chính

1:5 ~ 1:200

1:1 ~ 1:500

1:1~ 1:2000 (sử dụng MT5)

1: Không giới hạn (sử dụng MT4)

Phí hoa hồng

0

7$/lot với tài khoản phổ biến nhất Raw Spread

25USD/1M USD với tài khoản ECN

Phần mềm giao dịch

MiTrade

MT4, MT5, cTrader

MT4, MT5

Những cổ phiếu IPO nổi tiếng tại Việt Nam và trên thế giới

Có rất nhiều thương vụ IPO thành công và nổi tiếp trong suốt quá trình hình thành và phát triển thị trường chứng khoán tại Việt Nam, cũng như thế giới. Dưới đây chúng ta cùng nhìn lại một số thương IPO vụ lớn thành công thời gian qua.

Tại Việt Nam:

– Cổ phiếu Vietjet Air (VJC): ngày 28/2/2017, cổ phiếu VJC IPO trên sàn HOSE với tổng giá trị 164 triệu USD. Tạp chí tài chính Châu Á (Finance Asia) vinh danh VJC là công ty có đợt IPO thành công nhất Việt Nam năm 2017. Hiện tại, VJC đang nằm trong nhóm chỉ số VN30 với giá khoảng 117.000 VNĐ/cổ phiếu.

– Cổ phiếu Vinhomes (VHM): ngày 18/5/2018, cổ phiếu Vinhomes IPO trên sàn HOSE với khoảng 268 triệu cổ phiếu, đạt giá trị trên 30 nghìn tỷ VNĐ. Tạp chí Finance Asia đánh giá thương vụ IPO của Vinhomes là thương vụ thành công nhất Việt Nam. Hiện tại, VHM đang nằm trong nhóm chỉ số VN30 với giá khoảng 115.000 VNĐ/cổ phiếu.

– Cổ phiếu SeaBank (SSB): ngày 24/03/2021, cổ phiếu SSB IPO trên sàn HOSE với khoảng 1,21 tỷ cổ phiếu với giá khởi điểm 16.800 VNĐ/cổ phiếu. Ngay trong phiên đầu cổ phiếu này đã tăng trần (20%) với hơn 6 triệu cổ phiếu khớp lệnh. Hiện tại, SSB đã tăng đến trên 110% từ ngày đầu niêm yết với thanh khoản cao. Đây làm một trong những thương vụ IPO thành công nhất 2021 cho đến nay.

Các cổ phiếu IPO nổi tiếng khác như VNM, GVR, SAB…

Trên thế giới:

– Visa Inc (V): 18/03/2008 Visa IPO trên sàn NYSE, Mỹ thu về 17,9 tỷ USD trong ngày đầu phát hành. Visa được coi là thương vụ IPO lớn nhất trong lịch sử lúc đó.

– Facebook (FB): 18/05/2021 Facebook IPO trên sàn Nasdaq, Mỹ với vốn hóa thị trường khoảng 90 tỷ USD. FB được đánh là cổ phiếu IPO lớn nhất trong ngành công nghệ và một trong những IPO lớn nhất trong lịch sử Internet. Hiện nay, FB đã có vốn hóa trên 1 nghìn tỷ USD, thuộc một trong 10 công ty có vốn hóa lớn nhất tại Mỹ.

– Alibaba (BABA): 19/09/2024 Alibaba IPO trên sàn NYSE, Mỹ thu về 25 tỷ USD và làm tăng vốn hóa của mình lên 231 tỷ USD trong phiên giao dịch đầu tiên. BABA được đánh giá là thương vụ IPO ngành công nghệ của công ty nước ngoài lớn nhất trong lịch sử thị trường chứng khoán Mỹ.

Ngoài ra còn có thể kể đến những tên tuổi lớn như Google, Amazon, Tesla…

Kết luận

Thông qua bài viết, hy vọng bạn đọc đã hiểu về IPO và cách thức đầu tư cổ phiếu IPO. Việc đầu tư vào cổ phiếu IPO sẽ tùy thuộc và nguyên tắc và chiến lược đầu tư của mỗi người. Tuy nhiên, những người mới tham gia thị trường cần đặc biệt lưu ý đến việc tìm hiểu cổ phiếu IPO mới để tránh những rủi ro thua lỗ.

Theo quan điểm đầu tư của cá nhân mình thì việc tham gia mua bán những cổ phiếu IPO đã thành công và được giao dịch nhiều năm trên thị trường sẽ giúp cho mình nhận định xu hướng giá tốt hơn. 

Rate this post
Mitrade có lừa đảo không? Đánh giá toàn tập về tính năng sàn &ứng dụng Mitrade 2022
Hướng dẫn tạo ví Bitcoin và top 10 loại ví Bitcoin uy tín, tốt nhất trong năm 2022